.jpg)
Participatief onderzoek sluit aan bij de dynamiek van het sociaal domein; het doet recht aan het voortdurende veranderen van beleid en praktijk, de complexiteit van samenwerkingen en de behoefte aan betrouwbare en praktisch toepasbare inzichten. Niet gek dat er steeds meer vraag naar deze aanpak is binnen het sociaal domein.
Bij ZINZIZ hebben we ruime ervaring met participatief actieonderzoek, waarbij het draait om samen leren, onderzoeken en verbeteren. We betrekken professionals, cliënten, beleidsmakers en andere betrokkenen actief bij het onderzoek. Zo wordt zichtbaar hoe wenselijke en onwenselijke situaties ontstaan, wat er nodig is om verandering te realiseren en hoe verbeteringen duurzaam kunnen worden verankerd. Het doel van actieonderzoek is dus tweeledig: het verbeteren van de praktijk en de uitvoering van het werk, én het ontwikkelen van kennis over die praktijk en over wat werkt in de verbetering ervan.
In tegenstelling tot meer ‘klassieke’ vormen van onderzoek, staat actieonderzoek dus midden in de praktijk. Het onderzoek ís onderdeel van de verandering. Op die manier ontstaat kennis die niet in een rapport verdwijnt, maar direct bijdraagt aan beter werken in het sociaal domein.
Participatief actieonderzoek kent een aantal belangrijke kenmerken die samen zorgen voor een praktijkgerichte en duurzame manier van leren en verbeteren. ZINZIZ past deze kenmerken bewust toe in onderzoeksprojecten:
Wij als onderzoekers doen (pro)actief mee in het project dat we onderzoeken samen met professionals en andere betrokkenen. Iedereen die een bijdrage wil en kan leveren, doet mee. Hierbij zijn wij geen passieve observanten, die buiten de praktijk blijven staan en van een afstand aantekeningen maken en pas na afronding van het onderzoek conclusies en adviezen delen. We dragen meteen al gedurende het project actief bij aan het verbeteren van de uitvoering, terwijl we alert blijven op onze rol als onderzoeker en adviseur.
Niet alleen wij participeren (pro)actief, dit geldt ook voor alle betrokkenen binnen het onderzoeksteam dat bestaat uit een diverse groep vanuit alle lagen van de organisatie en/of alle betrokken stakeholders. Het onderzoeksteam denkt mee in een handig en passend ontwerp, helpt bij het verzamelen van gegevens en draagt bij aan de analyse, zinvolle en praktische adviezen, en de vertaling daarvan naar concrete acties. Het onderzoek is dus écht iets van iedereen.
Actieonderzoek loopt niet lineair, maar in cycli van plannen, ontwikkelen (acties), data verzamelen en reflecteren. Aan het einde van iedere cyclus bepalen we samen wat de volgende stap is. Er is dus niet aan het begin een vaststaande blauwdruk waar niet van wordt afgeweken. De flexibele aanpak maakt het mogelijk om nieuwe inzichten direct al toe te passen in het projecten de onderzoeksvragen voortdurend af te stemmen met de actuele praktijk. Zo blijft de aanpak zo passend en effectief mogelijk.
Er spelen altijd politieke, culturele, relationele en tijdsgebonden factoren mee in het sociaal domein, waardoor ieder project weerzijn eigen nuances heeft die invloed hebben op het onderzoek. De huidige dagelijkse praktijk binnen het sociaal domein is te complex voor een standaarden vaststaande aanpak. Daarom besteden we veel aandacht aan de unieke context van ieder project. We analyseren samen met de betrokkenen uit het onderzoeksteam hoe deze context het project beïnvloed en bedenken slimme methodieken om de aanpak hierop aan te passen. Door de context juist te benutten, neemt de kans op verstoringen af en wordt de belasting, zoals extrawerkdruk en organisatorische druk, binnen het project, het onderzoeksteam en de organisatie(s) verminderd.
Reflectie is een kernonderdeel van actieonderzoek. We stimuleren iedereen om gebeurtenissen, eigen handelen en ervaringen te begrijpen, verklaren en te vertalen naar vervolgacties. We nemen de tijd om samen stil te staan bij wat goed gaat en wat beter kan, met een focus op de toekomst. Daarbij besteden we ook aandacht aan ethische en integriteitsvragen, zoals: Hoe gaan we om met verschillende belangen? Horen we alle stemmen? Draagt wat we doen nog bij aan het doel van het project?
Reflexiviteit helpt ons scherp te blijven gedurende het proces, zeker in een cyclische en veranderlijke context.
Participatief actieonderzoek omarmt wetenschappelijke kennis én ervaringskennis van professionals en cliënten. Het heeft als doel om de praktijk beter te begrijpen en deze respectvol te verbeteren. ZINZIZ werkt vanuit de principes van evidence based practice, waarbij wetenschappelijke inzichten, praktijkervaring en waarden van betrokkenengelijkwaardig worden meegenomen. Juist de combinatie van meerdere kennisvormen levert betrouwbare en praktisch toepasbare inzichten op.
Benieuwd hoe wij participatief actieonderzoek in de praktijkvormgeven? Hieronder staan een aantal voorbeeld van projecten of neem gerust contact met ons op om te sparren en te kijken wat we voor jouw organisatiekunnen betekenen.
- Proces- en impact evaluatie van Kinderopvang Plus
- Onderzoek naar regionale samenwerking Werk & Inkomen en GGZ
- Proces- en impactevaluatie van de eerste periode van Schouders Eronder
- Actieonderzoek naar medewerkerstevredenheid bij Zonnehuisgroep Noord
